Piątek, 29 marca 2024 r. Imieniny Marka, Wiktoryny, Zenona

O gen. Stanisławie Taczaku i mundurze powstańca wielkopolskiego

W piątek, 17 lutego w GCKiB w Kcyni odbyło się spotkanie poświęcone tematyce Powstania Wielkopolskiego. Pomysłodawcą był Piotr Dąbrowski ze Stowarzyszenia Patriotyczno-Historycznego 1939, a w realizacji tego przedsięwzięcia wsparli go: Urząd Miejski w Kcyni oraz Gminne Centrum Kultury i Biblioteki. Celem tego spotkania było poszerzenie wiedzy na temat powstania, szczególnie w obliczu faktu, że małymi krokami zbliżamy się do obchodów 100.rocznicy Powstania Wlkp.

Głównym punktem był wykład prof. Marka Chamota z Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy. Postacią, którą przybliżył pan profesor był pierwszy dowódca Powstania Wielkopolskiego gen. Stanisław Taczak. Historia zapomnianego i odkrywanego na nowo dowódcy przypomina nieco historię naszego krajana prof. Jana Czochralskiego. Aż trudno uwierzyć, że osoba tak ważna nie tylko dla losów powstania wielkopolskiego, mogła zostać zapomniana.  Podczas wykładu pan profesor nie tylko w bardzo przejrzysty i ciekawy sposób opowiadał o Stanisławie Taczaku przekazując ciekawostki, do których dotarł podczas badań, jak również dzielił się ze słuchaczami swoimi przemyśleniami w tym zakresie. Nie zabrakło informacji o „boju pod Kcynią”, bardzo ważnej bitwie w okresie Powstania Wlkp.

Dodatkowo podczas spotkania zaprezentowano umundurowanie powstańca wielkopolskiego. Dokładnego opisu dokonał Piotr Dąbrowski, a wśród prezentujących byli członkowie Stowarzyszenia Rogatywka w Wągrowcu. Trzecim bardzo ważnym punktem spotkania była emisja filmu, który powstał pod kierunkiem nauczyciela ZSO Rafała Jankowskiego, a w realizację którego zaangażowali się uczniowie ZSO. Film powstał przy okazji gminnych obchodów 98. rocznicy Powstania Wlkp. w Kcyni, a jego montażem zajął się Stanisław Dąbrowski. Piątkowe spotkanie było więc doskonałą okazją do prezentacji filmu i wysiłku twórczego młodych ludzi, jak również do ich promocji.  Na zakończenie spotkania dyrektor GCKiB Ilona Kurdelska podziękowała za spotkanie wręczając panu profesorowi zestaw publikacji o Kcyni. Wyróżniono także Stanisława Dąbrowskiego i p. Rafała Jankowskiego. Pani dyrektor zdradziła także zgromadzonym, że  tematem tegorocznej edycji kolejnego już pleneru rzeźbiarskiego w Kcyni będzie Powstanie Wielkopolskie, a jedną z osób rzeźbionych będzie postać gen. Taczaka. Konkluzją spotkania była propozycja nadania imienia gen. Stanisława Taczaka budowanemu w Kcyni rondu. Bardzo silne związki Kcyni z powstaniem wielkopolskim wydają się być w tej sytuacji doskonałą motywacją do złożenia tejże propozycji.

Spotkanie poprowadziła Anna Duda-Nowicka  z kcyńskiego urzędu.

Kilka słów o gen. Stanisławie Taczaku

Urodził się w Mieszkowie, niedaleko Jarocina. Ukończył Akademię Górniczą uzyskując tytuł inż. hutnika, a w 1898 r. inż. dyplomowanego. Jako poborowy służył w szeregach armii pruskiej. W czasie I wojny światowej (1914-1918) nominowany do stopnia kapitana. Przez przypadek zatrzymał się 28 grudnia 1918 r. w Poznaniu. Tam spotkał się  z Wojciechem Korfantym, w efekcie którego to spotkania powierzono mu tymczasowe stanowisko głównodowodzącego rodzącego się powstania. Stanisław Taczak objął dowództwo i dzięki zdolnościom wprowadził porządek organizacyjny w szeregach podległych sobie oddziałów. Taczak zaczynał od zera, bez niezbędnej kadry oficerów, nie znając ludzi i bez kontaktów z terenem. Jedną z pierwszych jego czynności było opracowanie etatu Dowództwa Głównego w czterech wydziałach: operacyjnym, personalnym, broni i amunicji. Dziełem Taczaka był podział opanowanych ziem na siedem Okręgów Wojskowych.  To podczas jego dowodzenia opanowano niemiecką stację lotniczą na Ławicy w Poznaniu, taktyczno-operacyjnie przygotowano zwycięską bitwę szubińską  (8-13 stycznia 119 r.) czy akcję pod Zbąszynem, zakończoną niepowadzeniem. Największą zasługą majora Taczaka było przygotowanie podwalin pod struktury przyszłej Armii Wielkopolskiej. Wspomagał też oddziały Wojska Polskiego bronią i amunicją,  utrzymując harmonijne kontakty ze Sztabem Generalnym i NDWP w Warszawie. Dowodził do 16 stycznia 1919 roku, z chwilą przyjazdu Józefa Dowbor-Muśnickiego. W Armii Wielkopolskiej pracował w kwatermistrzostwie i jako zastępca szefa sztabu. Walczył również w wojnie polsko-bolszewickiej (1919-1921). W 1924 roku nominowany do stopnia generała brygady. Podczas II wojny światowej przebywał w kilku oflagach na terenie Rzeszy. Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Miltari. Zmarł w 1960 r. w Malborku (po wojnie miał zakaz mieszkania w Wielkopolsce). Pochowany początkowo w Malborku, został następnie przeniesiony do Poznania na Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan. W rodzinnym Mieszkowie natomiast znajduje się jedyny jak do tej pory pomnik generała w mundurze wielkopolskim.

Fot. i tekst Anna Duda-Nowicka UM w Kcyni,

źródło: http://27grudnia.pl/bohaterowie/stanislaw-taczak.html

--> wstecz