Żydowskie macewy znaleziono na terenie Zakładu Poprawczego
W 2011 r., w czasie remontu chodników i podjazdów na terenie Zakładu Poprawczego w Kcyni, firma wykonująca zlecone prace ziemne dokonała niezwykłego odkrycia. Pod cienką warstwą skruszałego betonu, pamiętającego czasy wojennej zawieruchy 1939-1945, kiedy kcyńska placówka wychowawcza pełniła rolę niemieckiego szpitala wojskowego, odsłonięto szczątki żydowskich macew. W 1939 roku Niemcy, po rozstrzelaniu kcyńskich Żydów na wzniesieniach za miastem i spaleniu kcyńskiej Bożnicy, splantowali miejscowy kirkut przy ulicy Cmentarnej, a kamienne, nierzadko zabytkowe macewy wykorzystali do wzmocnienia miejscowych chodników. To już drugie takie znalezisko na terenie Kcyni w ostatnich kilku latach. Wcześniej podobne macewy odkryli pracownicy Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej w czasie wymiany chodnika przed kcyńskim kinem. Wówczas odkryte macewy zostały zabezpieczone przez Urząd Miejski w Kcyni zgodnie z tradycją żydowską na terenie kirkutu, a z dwóch, kosztem społecznym, wybudowano symboliczne lapidarium. O odkryciu 15 dużych elementów macew został poinformowany sześć lat temu Wojewódzki Konserwator Zabytków w Toruniu Delegatura w Bydgoszczy. Pracownicy Zakładu Poprawczego w Kcyni ze swej strony zabezpieczyli macewy, aby nie uległy one dalszemu zniszczeniu na swoim terenie i objęte zostały one stałym monitoringiem. Miejscowi wychowankowie mieli niezwykłą okazję, by w czasie zajęć wychowawczych bezpośrednio zapoznać się ze zwyczajami pogrzebowymi ludności żydowskiej. Pracownicy kcyńskiego zakładu oraz wychowankowie wykazali się taktem i szacunkiem dla tych niezwykłych obiektów żydowskiego kultu. Do dnia dzisiejszego zachowały się one mimo barbarzyńskich zniszczeń wojennych i 70 letniego pobytu pod ziemią, w doskonałym stanie. 22 września br. Dyrektor Zakładu Poprawczego w Kcyni ponownie poinformował Komisję Rabiniczną ds. Cmentarzy w Warszawie, Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Toruniu Delegatura w Bydgoszczy oraz Urząd Miejski w Kcyni o przechowywanych na terenie placówki macewach i o konieczności ich zabezpieczenia zgodnie z tradycją żydowską na kcyńskim kirkucie.
materiał: Jacek Maćkowski
