W Kcyni żydowskie macewy powróciły na cmentarz

Dzięki inicjatywie dyrekcji i pracowników Zakładu Poprawczego w Kcyni oraz zaangażowaniu Urzędu Miejskiego w Kcyni można było w dniu 14 lutego 2018 r. zakończyć historię żydowskich pomników nagrobnych odkrytych 2011 r., w czasie remontu chodników i podjazdów na terenie Zakładu Poprawczego w Kcyni. Wtedy to pod cienką warstwą skruszałego betonu, pamiętającego czasy wojennej zawieruchy 1939-1945, kiedy kcyńska placówka wychowawcza pełniła rolę niemieckiego szpitala wojskowego, odsłonięto fragmenty żydowskich macew. W 1939 roku Niemcy, po rozstrzelaniu kcyńskich Żydów na wzniesieniach za miastem i spaleniu kcyńskiej Bożnicy, splantowali miejscowy cmentarz żydowski przy ulicy Cmentarnej, a kamienne, nierzadko zabytkowe macewy wykorzystali do wzmocnienia miejscowych chodników. O odkryciu 15 dużych elementów macew został poinformowany Wojewódzki Konserwator Zabytków w Toruniu Delegatura w Bydgoszczy. Pracownicy Zakładu Poprawczego w Kcyni ze swej strony zabezpieczyli macewy, aby nie uległy one dalszemu zniszczeniu na swoim terenie i objęte zostały one stałym monitoringiem. Dzięki stałej współpracy z Komisją Rabiniczną ds. Cmentarzy w Warszawie, Żydowskim Instytutem Historycznym oraz Naczelnym Rabinem Polski panem Michaelem Schudrichem ustalono, że nagrobki te w myśl tradycji żydowskiej należą do zmarłych i powinny one powrócić na kcyńską żydowską nekropolię. W judaizmie święte jest zarówno to, co duchowe, jak i to, co fizyczne. Dusza jest źródłem świętości, podczas gdy ciało jest naczyniem, które nosi w sobie świętość. Zgodnie z tradycją i prawem żydowskim, ludzkie ciało jest święte nawet po śmierci i pozostaje takim aż do Dnia Sądu Ostatecznego. Tradycja mówi, że dusza i ciało pozostają połączone nawet po śmierci, więc jeśli się narusza kości tu, na ziemi, to naruszony zostaje także spokój duszy w niebie. Judaizm wyraźnie zakazuje ingerowania w strukturę ziemi na cmentarzach żydowskich z uwagi na groźbę naruszenia kości zmarłych w związku z tym pan Michael Schudrich poprosił, aby nagrobki z terenu kcyńskiej placówki opiekuńczo-wychowawczej zostały przewiezione z zachowaniem ostrożności na teren cmentarza przy ul. Poznańskiej i ustawione w pobliżu istniejącego już lapidarium, oraz żeby ich nie wkopywać w ziemię.

Pracownicy Urzędu Miejskiego pan Tomasz Brzeziński oraz pracownicy interwencyjni panowie Krzysztof Dereziński i Grzegorz Budziński wspólnie z pracownikami i wychowankami Zakładu Poprawczego w Kcyni przewieźli macewy na kcyński cmentarz żydowski i ustawili je zgodnie z zaleceniami Naczelnego Rabina Polski. Koordynatorem całego przedsięwzięcia był Jacek Maćkowski, który uzyskał upoważnienie od Naczelnego Rabina Polski do działania w tym zakresie. Wychowankowie kcyńskiej placówki opiekuńczo-wychowawczej realizując projekt dydaktyczny pt: Szalom Alejchem mieli niezwykłą okazję, aby bezpośrednio zapoznać się ze zwyczajami pogrzebowymi ludności żydowskiej oraz z przeszłością diaspory żydowskiej na ziemiach polskich a także wzajemnych często skomplikowanych i pełnych krzywdzących stereotypów stosunków Polaków z Żydami od czasów średniowiecza do współczesności. Komisja Rabiniczna wyszła z propozycją organizacji w Kcyni spotkania poświęconego tradycji żydowskich.

materiał:  Jacek Maćkowski