Relacja z konferencji naukowej „Skarby ziemi kcyńskiej”
Za nami konferencja naukowa „Skarby ziemi kcyńskiej”. Konferencja odbyła się w związku z 760-leciem nadania praw miejskich Kcyni. Jej organizatorem był Urząd Miejski w Kcyni i Dźwiękowe Archiwum Kcyni. Patronat medialny nad wydarzeniem objęło Radio Nakło. Zarejestrowane prelekcje będą wkrótce dostępne na kanale Youtube Dźwiękowego Archiwum Kcyni.
Obrady otworzył Przewodniczący Rady Miejskiej w Kcyni Jan Kurant, który powitał prelegentów, zaproszonych gości i licznie przybyłych na konferencję mieszkańców. Podkreślił, że Kcynia jest bardzo starym ośrodkiem, który w tym roku obchodzi 760-lecie nadania praw miejskich. Wskazał, że miasto ma wiele jeszcze kart historii do odkrycia. Kcynia to nie tylko profesor Jan Czochralski, o. Efrem Maria z Kcyni, Klara Prillowa, ale też fascynujące zagadnienia i tematy, które czekają na odkrycie i popularyzację – wskazywał.
Dalszą część obrad prowadziła Justyna Makarewicz z Dźwiękowego Archiwum Kcyni. Przedstawiła porządek konferencji naukowej, który wyglądał następująco:
Przypomniała, że obecna konferencja jest pierwszym od 10 lat tego typu wydarzeniem, jakie odbywa się w Kcyni. Poprzednia konferencja, przygotowana przez dr hab. Marka Górnego z Uniwersytetu we Wrocławiu, nosiła tytuł „Kcynia i ziemia kcyńska” i odbyła się we wrześniu 2012 r. Tutaj można obejrzeć galerię zdjęć z wydarzenia – kliknij.
Zapraszając pierwszego prelegenta, archeologa i historyka Roberta Grochowskiego, Justyna Makarewicz podkreśliła, że to wyniki jego prac prowadzonych w kcyńskiej Farze były bezpośrednim impulsem do organizacji dzisiejszego wydarzenia.
Pan Robert Grochowski (na zdjęciu) jest doskonale znany kcynianom z prac archeologicznych w Kcyni i okolicy, gdyż od 2003 r. prowadził badania – przy Samodzielnym Punkcie Oporu „Dobieszewo”, na starym cmentarzu w Kcyni czy przy kcyńskiej Farze. Pan Grochowski przedstawił wyniki badań archeologicznych prowadzonych w latach 2021-2022 wokół budynku kościoła i pod posadzką zakrystii. Badania odbywały się w związku z inwestycją parafii pw. św. Michała Archanioła w Kcyni, polegającą na doprowadzeniu przyłącza wod.-kan. do kościoła. W prezentacji, która nosiła tytuł: Czy tu biło serce pierwszej Kcyni? Badania archeologiczne przy kościele farnym. Sezony badawcze 2021-2022 zawarł podstawowe informacje o prowadzonych w pobliżu kościoła farnego pracach badawczych. Opowiadał m.in. o wynikach eksploracji 7 wykopów badawczych, w tym o odkryciu dwóch reliktów drewnianych słupów z XII w. Nie zabrakło ciekawostek, jaką chociażby była historia „Kochanków z Kcyni” czy informacji o odkrytym pod posadzką zakrystii skarbie – monetach, stanowiących wartość ówczesnych 8 groszy.
Następnie głos zabrała antropolog i archeolog dr Alicja Drozd-Lipińska, która przedstawiła wyniki badań szkieletów, wydobytych z wykopów założonych przez pana Roberta Grochowskiego. Opowiedziała także o szczegółach swojej pracy przy badaniu zawartości trumien znajdujących się w Mauzoleum Rodziny Mieczkowskich na starym cmentarzu w Kcyni. Odniosła się także do ostatniego, szeroko opisywanego w mediach odkrycia w Pniu – odkopano tam szkielet młodej dziewczyny, która po śmierci została wyposażona w nietypowe narzędzia, mające świadczyć o tym, że grzebiący ją chcieli zapewnić sobie bezpieczeństwo – wokół szyi miała ułożony sierp, natomiast do palca stopy przyczepiona była kłódka. Antropolog Alicja Drozd-Lipińska podzieliła się ze zgromadzonymi najnowszymi ustaleniami naukowców dotyczącymi badanego szkieletu. Po wystąpieniu antropolog i kilku pytaniach od uczestników konferencji zgromadzeni zostali zaproszeni na krótką przerwę.
W drugiej części konferencji naukowej głos zabrał prof. dr hab. Michał Zwierzykowski, który na wstępie przekazał słuchaczom, że losy jego rodziny są związane z ziemią kcyńską. Moich przodków, którzy przenieśli się tutaj z Kujaw, gościnnie przyjęła ziemia kcyńska – w Dobieszewie w 1890 r. osiedlił się mój pradziad – podkreślił. Pan profesor jest historykiem i wydawcą źródeł, stąd jego prelekcja zawierała przykłady dokumentów, które zostały w Kcyni wytworzone w XVII i XVIII w. Referat nosił tytuł: Kcynia na mapie wielkopolskiego życia politycznego w XVII i XVIII w. Prelegent zaznaczył, że Kcynia leżała na terenie bardzo starej prowincji – województwa kaliskiego, a jako jedynie miasto królewskie w okolicy (pozostałe były to miasta prywatne i kościelne) była także stolicą powiatu do 1773 r. Przedstawił kilka dokumentów, które w Kcyni były oblatowane. Opowiedział o praktyce zwoływania sejmików i o tych sytuacjach, gdy o Kcynię ocierała się „wielka polityka”. 26 września 1768 r. odbył się jedyny sejmik w Kcyni. Akta sejmikowe stanowią doskonałe uzupełnienie wiedzy historycznej – podkreślał prelegent.
Na zakończenie wystąpił dr Sławomir Łaniecki, który wygłosił prelekcję zatytułowaną: Odkrywanie skarbów historii i kultury materialnej ziemi kcyńskiej na przykładzie dawnego majątku ziemskiego w Turzynie. W trakcie swojego wystąpienia pan Łaniecki zaprezentował monografię wsi Turzyn, która w trakcie konferencji miała swoją premierę. Głos zabrał także inicjator powstania publikacji pan Andrzej Morawski z Muzeum Przyrody i Łowiectwa w Turzynie. Przekazał, że publikacja będzie dostępna do kupienia w muzeum. W swoim wystąpieniu dr Łaniecki przedstawił losy różnych majątków ziemskich w okolicy (Chwaliszewo, Tupadły, Grocholin), w tym zakres prac, jakie zrealizował właściciel majątku pan Morawski w Turzynie.
Po zamknięciu konferencji zaproszeni goście udali się na obiad, a następnie uczestniczyli we wspólnym zwiedzaniu miasta.
tekst: Justyna Makarewicz
zdjęcia: Anna Duda-Nowicka
