Piątek, 06 grudnia 2024 r. Imieniny Dionizji, Leontyny, Mikołaja

W trosce o pamięć rodzinną – warsztaty w Kcyni

W Kcyni odbyły się „Warsztaty z pamięci” – wydarzenie organizowane po raz drugi przez Dźwiękowe Archiwum Kcyni i Centrum Archiwistyki Społecznej. W tym roku partnerem wydarzenia było Archiwum Państwowe w Olsztynie. 

Warsztaty z pamięci to dwudniowe wydarzenie, będące propozycją dla wszystkich, którzy chcą zadbać o rodzinne zbiory i rodzinne historie. Odbyło się w dniach 23-24 października br. w Urzędzie Miejskim w Kcyni. Patronat medialny nad wydarzeniem objęło Wasze Radio.

W dniu 23 października liczna, ponad 30-osobowa grupa uczestników spotkała się z Anną Wylegałą, autorką książki Był dwór, nie ma dworu. Reforma rolna w Polsce.

Spotkanie autorskie dotyczyło zmian w strukturze społecznej wsi, jakie były konsekwencją przeprowadzenia przez komunistów reformy rolnej. Majątki o powierzchni powyżej 50 ha, odebrane właścicielom ziemskim, zostały rozparcelowane i podzielone na 2, 3, 5 hektarowe przydziały, które trafiły do chłopów i za które chłopi musieli w ratach zapłacić. Autorka odwiedziła mieszkańców Świętokrzyskiego i zarejestrowała z nimi rozmowy, pytając o wspomnienia związane z reformą. Interesowała ją pamięć zbiorowa i to, jak mieszkańcy zapamiętali okoliczności odbierania ziemi. Ta książka miała być o pamięci – stwierdziła Anna Wylegała. Jak sama podkreślała, interesowali ją wszyscy aktorzy procesów społecznych: chłopi, dotychczasowi pracownicy folwarków, przedstawiciele ziemiaństwa. Rozmowę przeprowadziła Justyna Makarewicz (Dźwiękowe Archiwum Kcyni). Uczestnicy spotkania pytali autorkę o stosunek ludności wiejskiej do reformy, o uczucia względem dotychczasowych właścicieli, a także o to, na ile trwałe były podziały wynikające z przedwojennej struktury społecznej. Podzielili się także swoimi rodzinnymi doświadczeniami z tego okresu. 

Każdy z nas prędzej czy później mierzy się z odpowiedzią na to pytanie: co będzie z pamięcią o mojej rodzinie? Kto mi opowie rodzinną historię, gdy zabraknie seniorów rodu?

Z myślą o osobach, które stawiają sobie takie pytania zorganizowany był drugi dzień Warsztatów z pamięci – 24.10.2024 r. W trakcie spaceru fotograficznego W poszukiwaniu pięknych plenerów, w którym uczestniczyli mieszkańcy Kcyni oraz uczniowie klasy VIII Szkoły Podstawowej im. Jana Czochralskiego w Kcyni wraz z nauczycielką Marzeną Lulka próbowaliśmy odtworzyć konkretne ujęcia przedwojennych fotografii, ustawiając w tych samych miejscach nowych modeli. Zastanawialiśmy się także wspólnie, co zmieniło się w przestrzeni miasta. O piękne plenery w Kcyni nietrudno, gdyż położenie na 136 m wzgórzu gwarantuje rozległą panoramę i piękne, zapierające dech w piersiach widoki. Wczesnym popołudniem rozpoczęliśmy część warsztatową. Najpierw Ewelina Gołębiowska z Archiwum Państwowego w Olsztynie przedstawiła temat Jak prawidłowo dbać o rodzinne zbiory. 15-to osobowa grupa uczestników warsztatów uzyskała wiedzę na temat tego, jakie warunki należy spełnić, by gromadzone przez nas materiały i pamiątki zachowały swoje walory, gdzie przechowywać zdjęcia i dokumenty, co to jest teczka bezkwasowa. Był czas na konkretne pytania od osób, które mogą pochwalić się bogatymi zbiorami rodzinnych fotografii czy pamiątek. Ewelina Gołębiowska omówiła procedurę przekazania swoich zbiorów do Archiwum Państwowego, przekazała także podstawowe informacje na temat specyfiki pracy z zasobami archiwum. Podawała także przykłady zrealizowanych projektów, w których wykorzystywała zasoby historii mówionej.

Poczęstunek w trakcie warsztatów zapewniły panie z Koła Gospodyń Wielskich BABECZKI Turzyn.

Następnie odwiedził nas w Urzędzie Miejskim w Kcyni prawdziwy Sarmata – Krzysztof Kozłowski z Sarmackiego Dziedzictwa, który omówił temat Wykorzystanie historii do aktywizacji społeczności lokalnej. Podzielił się swoim wieloletnim doświadczeniem i opowiedział, w jaki sposób zainteresować historią, by była ona atrakcyjna dla młodzieży. Z wielką swadą i humorem opowiadał nam o naszych przodkach, o tym, jak nazywają się elementy stroju polskiego szlachcica, omawiając szczegółowo każdy z nich. Uczestnicy warsztatów otrzymali także pamiątkową monetę – bitą tak, jak dukat Zygmunta III Wazy.

Warsztaty z pamięci to cykliczne wydarzenie organizowane przez Dźwiękowe Archiwum Kcyni wraz z Centrum Archiwistyki Społecznej w Warszawie. Adresowane jest do wszystkich, którzy chcą się zaopiekować rodzinnymi zbiorami pamiątek, fotografii, rodzinnymi opowieściami. W tym roku miała miejsce II edycja. Współorganizatorem wydarzenia było także Archiwum Państwowe w Olsztynie. Patronat medialny objęło Wasze Radio, na stronach którego można zapoznać się z relacją filmową.

Tekst: Justyna Makarewicz (Dźwiękowe Archiwum Kcyni)

Zdjęcia: Ewa Hubar (CAS), Marzena Lulka (SP Kcynia), Justyna Makarewicz (Dźwiękowe Archiwum Kcyni)

--> wstecz